روانشناسی منزل
روانشناسي منزل معماری و دکوراسیون بیشتر از آنکه به بحث چیدمان و نحوه ساخت و ساز بپردازد، به موضوعاتی چون خلق فضاهای زیبا و آرامش بخش، تامین امنیت روحی و روانی افراد و نیز چگونگي تاثیر آن بر روی روحیات و شخصیت افراد مختلف مربوط می شود.
بر همین اساس در پژوهش های اخیر، رشته اي تحت عنوان "روانشناسی معماری" یا "معماری روانشناختی" پدید آمده است که اصول هنری و خلاقیتهای موجود در علم دکوراسیون و معماری را با علم شناخت روح و روان انسانها پیوند می زند.
دکتر اصغر دادخواه، روانشناسی که سالها در خصوص معماري و طراحي فعاليت كرده است در اين باره می گوید:
«موضوعي كه در معماري بايد به آن توجه ويژه اي داشت، نقش معماري، طراحي به خصوص طراحي داخلي بر روح و روان انسانهايي است كه مي خواهند از ساختمان يا یک محل اسكان استفاده كنند؛ به همين دلیل،رعايت نكات روانشناختي در طراحي ها امر بسيار مهمي است كه نبايد نسبت به آن بي توجه بود. بر اين اساس در حال حاضر بسياري از افراد ، به رشته هاي جديد روانشناسي معماري يا معماري روانشناختي روي آورده اند.»
به گفته او، موضوع روانشناسي دكوراسيون و معماري حدود 10 سال است كه در دانشگاه گلاسكو در اسكاتلند مورد توجه قرار گرفته و به صورت علمي تدريس مي شود.
چيدمان برای آرامش دادخواه با تاکید بر اهميت طراحي و دكوراسيون محل كار و استراحت انسانها، می افزاید: «طبيعي است كه معماران، ساختمانها را براساس اصولي علمی طراحي مي كنند.
اما طراحي و معماري خانه چه از لحاظ ساخت، چه تزئين و چه جا به جايي، نيازمند دقت عمل بر اساس ماهیت انسانی است. بر همین اساس، عبارت "human base" مورد توجه قرار گرفته است، به این معنا که طراحی بنا باید منطبق با اصول خاصي انجام شود؛ چيزي را كه مي خواهي بسازي براي انسان مي سازي بنابراين بايد بر اساس و پايه انساني و برمبنای تمايلات، روحيه و تامین شادابي و نشاط انسان بنا شود.»
به عقیده او، از آنجا که محيط خانه، محلي براي آسايش انسان است، باید در طراحی انواع شكستگيها در ديوار، فضا، مساحت، رنگ و دكوراسيون و حتي انعكاس صدا به اصل ایجاد آرامش در منزل توجه شود.
وي اضافه می کند:
«در حقیقت مكان استراحت انسان باید به دور از هرگونه آلودگي اعم از صوتي، هوا، فضا و بو و آلودگي های روحي و رواني باشد.
به عبارت ديگر، منزل باید طوري طراحي شود که آلودگيهای محیطی را به حداقل برساند تا علاوه بر تامین سلامت جسمی، بعد ارتقای سلامت روحی نیز موردتوجه قرار گیرد. زیرا توجه به مساله روانشناختي طراحي و دكوراسيون مكانهاي استراحت و فعاليت افراد، باعث فراخي ديد، قلب و دل انسان می شود.
بر همين اساس در طراحي و دكوراسيون منزل می بایست ارتفاع سطح، نورگيرها و پله ها به نحوي طراحي شود كه در آن فضا احساس خفگي و محدوديت به افراد دست ندهد.»
دکتر دادخواه بر لزوم پرهيز از يكسان سازي و توجه به تنوع در دکوراسیون تاکید می کند و می افزاید:
« این تنوع در توجه به شكستگيها در طرح، پستي- بلندي ، زاويه ها نمود می یابد.»
رنگ ونور به نظر دكتر دادخواه توجه به رنگ از ديگر مسائل مهم در طراحي و معماري است :
« نوع رنگ و چگونگی به كار گيري آن در طراحي تاثیر بسزایی بر روح و روان و آرامش انسانها دارد. از اين رو بايد در طراحی دکور از رنگهايي استفاده شود كه به انسان آرامش دهد.
به طور مثال اگر اتاقي براي فعاليت روزمره و ورزش است، بايد رنگهاي پوياتري براي آن در نظر گرفت. تا نشاط و فعالیت را القا کند و برای اتاق های استراحت و خواب باید از رنگ های آرام بهره بریم.»
